Do 1962.godine Osanica je administrativno pripadala opštini Krepoljin kao drugo naselje po veličini.Danas je na četvrtom mestu u opštini Žagubica po broju stanovnika , na četvrtom mestu po površini atara,a po gustini naseljenosti na 11 mestu.
Od sedamnaest naseljenih mesta u Homolju Osanica je verovatno najstarije jer se u pisanom obliku pominje krajemXIV veka.Naime ,u povelji koju je knez Lazar dao manastiru Gornjaku 1380.godine,navode se dva homoljska sela:Osanica i Donje Adujevo, kao Prokop i Vrbovnik,sela podarena crkvi Bogorodičnoj u Ždrelu Braničevskom.Veličina naselja iz tog doba je potpuno nepoznata , kao i to koliko je sela bilo u Homolju.
Pouzdaniji podatak o Osanici nalazimo tek skoro posle jednog veka – u Braničevskom „tefteru“ iz 1467. godine,kada je imala samo 4 kuće i spadala u najmanja sela.Tadašnja lokacija odgovarala bi današnjoj lokaciji.
Osanica je jedino selo koje je nakon pustošenja i raseljavanja Homolja prilikom seobe srpskog naroda 1690 godine, ponovo onovljeno na istom mestu.
Donje Adujevo više ne postoji , kao ni Vrbovnik čija je prvobitna lokacija nepoznata, dok se za Prokop pretpostavlja da je obnovljen pod imenom Pečanica koja takodje ne postoji.
Strana u izradi ….. ujedno i poziv svima da napisu za svoje naselje nesto izmedju legende i istine.
Treba pročitati od unuka prote Mateje Nenadovića, mislim da se zove nešto slično na „Seobu Srba“. Posle toga može da se nađe u Beogradu u Patrijaršiji (pravoslavlje u ‘Omolju) i u Sremskim Karlovcima u manastirskim knjigama o seobi Srba sa Kosova. Posle toga mudrost je pisati istinu.
Braća kraljevi Dragutin i Milutin, osvajavši severne teritorije niz Moravu, Resavu i Mlavu, osvajaju grad Golubac i Braničevo. U Braničevu su vladali dva brata Drman i Kudelin (bugarski – vidinski vazali), koji nisu hteli da se pokore i beže sa svojom svitom uz Mlavu. Drman se naseljava u Staru Izvoricu (i danas postoji groblje u Izvarici, na Glogovu), a Kudelin u Adujevu, a njihovo groblje je u parceli Branislava Milivojevića iz Izvarice, u ataru naselja Ribare, pored desne obale potoka Adujevo, počev od puta koji vodi od krivine regionalnog puta za Petrovac (kod velikog fudbalskog igrališta, koje je zajedničko za Ribare i Izvaricu) i dalje ide uz „Držanovac“. Kasnije su pod Turskim terorom Ribarci otišli u sadašnju Donju malu u sadašnje Ribare. Knez Lazar je darovao Gornjaku Izvoricu, Adujevo, Osaonicu, Bresnicu (Breznicu). Za zasluge meštanima Osanice, Ribara i Izvarici, kneginja Milica daruje crkvu brvnaru na ušću Osaničke reke u Mlavu, „Šupljaju“, obzirom da je tu odrastao despot Stefan Lazarević, i po njemu se u Ribarskoj klisuri u Osaničkom ataru zove kamen, „Knežev kamen“. Takođe tu je bilo prvobitno naselje Lopušnja, a kasnije se odselili u sadašnju Osanicu. Sve ostalo je neistina, lako za dokazivanje, a nevernici neka mi se obrate da odemo zajedno na uvid u potrebnu dokumentaciju, da se uvere. Ima još mnogo detalja o tome ali ovaj prostor za pisanje je mali.
D. Bogdanović
Na strani
http://www.vrelahomolja.com/manastiri-i-crkve-na-teritoriji-opstine-zagubica/manastir-gornjak
Povelja kneza Lazara za manastir Gornjak iz 1380. godine
Deo teksta se odnosi na navedeno.Bolje rečeno na tčnost navoda